Waardevol erfgoed in Antwerpse Kempen voorlopig beschermd

“Deze vier gemeentehuizen zijn voorgedragen voor bescherming omwille van hun historische en meer bepaald architectuurhistorische, artistieke en sociaal-culturele erfgoedwaarde,” aldus minister Bourgeois. “Gedurende meer dan een halve eeuw bepaalde het geslacht Taeymans in het arrondissement Turnhout voor een groot deel het uitzicht van kerken, pastorieën, gemeentehuizen en scholen. “

Voormalig gemeentehuis van Tielen (1876)

Het voormalige gemeentehuis van Tielen is representatief voor Pieter-Jozef Taeymans’ beginjaren, met enerzijds een neoclassicistisch getinte geveldecoratie en anderzijds traditionele elementen zoals het torenvolume met een neomiddeleeuwse decoratie. Samen met het gemeentehuis zijn ook het gekasseid voorplein met dorpspomp, de vrijheidslinde, het O.-L.-Vrouwenbeeld op het achterplein en de lindebomen aan weerszijden van het gemeentehuis voor bescherming voorgedragen. Het geheel is beeldbepalend in de dorpskom en vervult bovendien een bijzondere betekenis als herkenningspunt en ontmoetingsplaats.

Gemeentehuis van Poppel (1903)
Het gemeentehuis van Poppel is een typisch voorbeeld van Jules (zoon van Pieter –Jozef) Taeymans’ vrije interpretatie van de sinds de 19de eeuw opkomende bouwtypologie van gemeentehuizen. De speelse compositie van de buitenarchitectuur, gekenmerkt door een combinatie van diverse geveltypes, muuropeningen en dakvormen en de verschillende stijlelementen maken van het Poppelse gemeentehuis een eclectisch geheel met een pittoresk karakter.

Gemeentehuis en voormalig vredegerecht van Arendonk (1905)

Het gemeentehuis en voormalig vredegerecht van Arendonk heeft in vergelijking met de andere gemeentehuizen een strengere uitstraling omdat het volume symmetrisch en blokmatig is opgebouwd onder één zadeldak. Veel van de oorspronkelijke planindeling en aankleding is intact bewaard gebleven, waardoor de dubbele functie van het gemeentehuis / vredegerecht tot op vandaag duidelijk afleesbaar blijft.

Gemeentehuis van Dessel (1932)

Het gemeentehuis van Dessel blijft met zijn pittoreske opbouw en vrije compositie typerend voor het oeuvre van Jules Taeymans. De eclectische bouwstijl verenigt hier zowel neobarokke, neorenaissance – als regionale elementen. De vrijstaande ligging van het gemeentehuis aan het plein bestendigt de juxtapositie van ‘gemeentelijke overheid’ versus ‘kerkelijke overheid’, vertaald door de nabijgelegen kerk.

Bij de gemeentehuizen van Tielen, Arendonk en Dessel werden de cultuurgoederen die integrerend deel uitmaken van het monument zoals o.m. zitbanken, bolluchters, vergadertafels en -stoelen, boekenkasten, … mee opgenomen in de bescherming.

Bescherming van twee kasseiwegen

Vlaams minister Geert Bourgeois besliste ook om twee kasseiwegen in de Antwerpse Centrale Kempen voor bescherming als monument voor te dragen, omwille van hun historische, wetenschappelijke en artistieke erfgoedwaarde.

Beide kasseiwegen, het tracé van de Heide in Retie – Geel en het tracé van de Zanddijk-Grensstraat te Dessel-Retie, dateren in hun huidige vormgeving uit het begin van de 20ste eeuw. Met hun profiel en materiaalgebruik zijn beide wegen een authentiek en gaaf voorbeeld van een kasseiweg en getuigen ze van een belangrijke fase in de evolutie van de wegenbouw.

“De vormgeving, het materiaalgebruik en de vakbekwame aanleg verlenen de kasseiwegen een rustiek karakter en een esthetische meerwaarde,” aldus minister Bourgeois. “Dergelijke kasseiwegen met tonrond profiel zijn zeldzaam geworden in het Vlaamse landschap.”